Kalkınmanın itici gücü demokrasi ve kooperatiflerdir!-3 (Arjantin)

'Kooperatif şirketlerinin ülkemizde de kurulmaları

ve çoğalmaları milletimiz için başlı başına

bir iktisadi zafer oluşturacaktır.'

Basın Yayın Genel Müdürlüğü

'Kooperatif Şirketler' adlı 24 numaralı

yayından-19 Mart 1923

ICA'nın, 7 ilkesi vardı. İkisini önceden yazmıştık. Diğer 5 maddesi şöyle:

3. Ortakların ekonomik katılımı: Ortaklar, kooperatiflerinin sermayesine adil bir şekilde katkıda bulunur ve bunu demokratik olarak yönetirler. Bu sermayenin en azından bir kısmı genellikle kooperatifin ortak mülkiyetidir. Çoğunlukla ortaklar, üyeliğin bir koşulu olarak taahhüt edildiği üzere (var ise) sermaye üzerinden kısıtlı miktarda gelir elde ederler. Ortaklar gelir fazlasını, muhtemelen 'en azından bir kısmı taksim olunamaz kaynaklar' oluşturma yoluyla kooperatiflerini geliştirme, kooperatifle yapmış oldukları işlemlerle orantılı olarak ortaklarına kr sağlama ve ortaklarca onaylanan diğer faaliyetlere destek olma gibi amaçların biri ya da tamamı için ayırırlar.

4. Özerklik ve bağımsızlık: Kooperatifler özerk, kendi kendine yeten ve ortaklarınca yönetilen kuruluşlardır. Kooperatifler, hükümetler dhil olmak üzere diğer kuruluşlarla bir anlaşmaya girmeleri ya da dış kaynaklar yoluyla sermayelerini artırmaları durumunda, bunu kooperatiflerin özerkliğini sürdürecek ve ortaklarının demokratik yönetimini koruyacak şekilde gerçekleştirirler.

5. Eğitim, öğrenim ve bilgilendirme: Kooperatifler, ortaklarına, seçilmiş temsilcilerine, yöneticilerine ve çalışanlarına kooperatiflerinin gelişimine etkin bir şekilde katkıda bulunabilmeleri için eğitim ve öğretim imknı sağlar. Kooperatifler genel kamuoyunu -özellikle de gençleri ve kamuoyunu oluşturanları- işbirliğinin şekli ve yararları konusunda bilgilendirirler.

6. Kooperatifler arasında işbirliği: Kooperatifler, yerel, ulusal, bölgesel ve uluslararası oluşumlarla birlikte çalışarak ortaklarına daha etkin bir şekilde hizmet eder ve kooperatifçilik hareketini güçlendirir.

7. Topluma karşı sorumlu olma: Kooperatifler, ortaklarınca onaylanan politikalar aracılığıyla toplumlarının sürdürülebilir kalkınması için çalışırlar. Üçüncü ülke, Arjantin.

• Bir Latin Amerika ülkesi olan Arjantin'de kooperatifçilik hareketi, ilk olarak

Buenos Aires Üretim ve Tüketim Kooperatifi'nin 1875 yılında kurulmasıyla ortaya çıkmıştır. 1887 yılında kurulan Arjantin Halk Bankası ile kredi kooperatifi alanında çalışmalar yürütmeye başlamıştır.

• 1905 yılında yapı ve kredi alanında faaliyet gösteren Çalışma Evleri

Kooperatifleri ve 1960'larda kurulan kırsal bankalar ve kredi birlikleri saysesinde kooperatifçilik hareketi hız kazanmıştır.

• Arjantin Mili Kooperatifler Federasyonu (www.cooperar.coop-COOPERAR)

Farklı sektörlerde çalışmalar yürüten 45 federasyonu bir çatı altında toplanmakta ve ülke kooperatifçiliğine önemli hizmetler sunmakta.

• 2001 ekonomik krizinden sonra Arjantin'de 37 milyonluk nüfusun %60'ından

fazlası yoksulluk sınırının altında olup, işsizlik oranı % 25'e yükselmiştir. Krizden sonraki 5 yıl içerisinde ise işçi kooperatifleri ve işçilerin devraldığı fabrikaların sayısında büyük ölçüde artış yaşanmış, 6938 yeni kooperatif kurulmuş.

• La Nacion'un verilerine göre 2012 yılında 6024 yeni kooperatif kurulmuş, 2011'e

göre % 239'luk bir artış yaşanmıştır.

• Arjantin Sosyal Kalkınma Bankası desteğiyle kurulan bu yeni kooperatiflerin

çoğunluğu işçi kooperatifidir. 1998 ve 2000 yıllarında yaşanan krizlerde ayakta kalabilen şirketlerin % 95'ini işçi kooperatifleri oluşturmakta.

• 2005 yılı da dahil işçilerin sahibi olduğu kooperatif şeklinde örgütlenen 200

fabrika bulunmakta ve 55 BİN'in üzerinde işçi çalıştırmakta.

• Ülkede 20 MİLYON kooperatif ortağı ve 5 MİLYON karşılıklı ortak bulunmakta.
• Ayrıca 4 ilde 15 MİLYON kişiyi kapsayan kooperatif gıda zinciri çalışmakta.
• Arjantin kooperatifleri; enerji, sağlık, konut, yapı, turizm, bankacılık, sigorta,

eğitim ve basın gibi pek çok sektörde faaliyet göstermekte.

• Buenos Aires'in kırsal bölgelerinde elektriğin % 95'i kooperatifler karşılamakta.
• Konut yapı kooperatifleri eliyle ülkenin çeşitli bölgelerinde 25 BİN yeni konut

inşa edilmiş.

• Sağlık sektöründeki kooperatifler 25 MİLYON insana hizmet sunmakta.
• Arjantin İşçi Kooperatifi olan Obrera Konut ve Tüketim Kooperatifi; 1920'de

Bahica Bianca kentinde kurulmuş. 173 işçinin fırın kartelleriyle savaşmak için kurdukları bu kooperatif, 52 kentte 107 satış noktası, 4400 çalışanı ve 1 MİLYON 300 BİN'den fazla ortağıyla Arjantin'in en büyük ve Latin Amerika'daki ikinci en büyük tüketim kooperatifi haline gelmiştir.

15 Mayıs 2020

SÜRECEK

KAYNAKLAR:

G-20 Ülkelerinde Kooperatifçilik, T:C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü yayını, 2015, Ankara.

– http://koop.gtb.gov.tr/ Erişim: 2.5.2020-23:32