Gut hastalığı nedir?

Gut hastalığı, sebep olduğu durumlar dikkate alındığında romatizma hastalığı sayılmasına rağmen aslında bir metabolizma hastalığıdır. Sağlıklı bir vücutta atılması gereken maddeler, ürik aside dönüştürülerek vücuttan uzaklaştırılmaktadır. Özellikle protein yapısındaki maddelerin vücuttan atılım şekli olan ürik asitlerin atılmasında bir sorun varsa ya da çok fazla üretimi söz konusu ise vücutta birikir ve kanda oranı artar. Ürik asidin eklemlerde birikmesi sonucu iltihaplanmalar oluşur; bu soruna 'gut hastalığı' denir. Çok fazla miktarda ürik asit, vücutta özellikle eklemlerde bazen de böbreklerde birikmektedir. Böbrekte birikmesi, taş hastalığına yol açabilir ya da taş oluşturmadan da böbrekleri harap edebilmektedir.

Gut hastalığı belirtileri

Gut hastalığı, genellikle sabaha karşı eklem ağrıları ile kendini göstermektedir. En sık görülen gut hastalığı belirtileri ise şöyle sıralanabilir:

1-Eklemler şişer ve ağrılar başlar. Genellikle sabaha karşı vücutta asit iyonları biriktiğinde meydana gelir.

2-Gece, ağrılar sebebi ile uyanmalar yaşanabilir.

3-Eğer böbreklerden kaynaklanan bir gut hastalığı var ise karın ve bel ağrıları, idrarda kan, taş gibi belirtiler de olabilir.

4-Ağrıların kronikleşmesi, sürekli şişen eklemlerde deformeler yaratabilir.

Gut ataklarını tetikleyen nedenler şu şekildedir:

1-Aşırı alkol tüketimi

2-Hatalı ve aşırı beslenme (aşırı kırmızı et tüketimi)

3-Ani, şiddetli hastalık halleri

4-Yanlış diyet uygulanması

5-Eklem travmaları

6-İlaç tedavileri (aspirin, idrar söktürücü ilaçlar)

7-Geçirilen cerrahi operasyonlar

Gut hastalığı evreleri

Gut hastalığının akut atak, interkritik dönem, kronik gut, tofüslü gut gibi evreleri bulunmaktadır. Bu evrelerin özellikleri şöyledir;

1-Akut Atak: Eklemde ani başlayan, sıklıkla 5 ila 10 gün süren şişme ve ağrı.

2-İnterkritik dönem: Şikayetlerin olmadığı, tamamen iyileşmenin olduğu bir dönem ve bunun ardından tekrar şiddetli alevlenme.

3-Kronik Gut: Pek çok alevlenmeden sonra hastalık içinde tedavi edilmediği takdirde kronikleşir ve bir veya daha fazla eklemde kalıcı ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı oluşur. Romatoid artrit denilen iltihaplı eklem romatizması ile karışabilir.

4-Tofüslü Gut: Tofüs denilen ürik asit kristallerinin bir araya toplanarak cilt altında ya da dokularda çökmesi ile oluşan birikintilerin olduğu dönem.

Gut hastalığı, ilerledikçe ürik asit kristalleri eklem ve eklemlerin çevresindeki dokularda birikim yapmaktadır. Bu kristallerin aşırı birikimlerine 'tofüs' denilmektedir. Özellikle ayak başparmağının birinci tarak kemiğinde sık görülür. Bunun dışında el, dirseklerin yanında, parmakların üstünde, büyük eklemlerde de ortaya çıkabilmektedir.

Gut, herkesi aynı şekilde etkilemez. Bazı insanlar hayatları boyunca bir tek atak geçirirler ve bundan başka hiçbir problem oluşmaz. Bazılarında ise zamanla eklemlerde hasara ve ağrıya yol açan şiddetli kronik ataklar görülür. Gutun kesin kür sağlanan bir tedavisi yoktur ancak iyi bir tedavi ile hastalık tamamen önlenebilir.

Ece Köseoğlu