'Esnafım için gece gündüz çalıştım'

Ödemiş Bilumum Gıda Maddeleriyle Uğraşanlar Esnaf Odası Başkan Adayı Hülya Çavuş, gazetemize başkan olduğu takdirde gerçekleştireceklerini ve adaylık sürecini anlattı. Çavuş, kendisini şöyle tanıttı: 'Ben doğdum doğalı esnaf teşkilatının içerisindeyim. Babam seyyar pazarcı olduğu için çocukluğumdan beri sergilerde, çarşılarda büyüdüm. Ben hep esnaf olmak istedim, babam esnaf olmama karşı çıktı. Üniversite eğitimimi tamamladıktan sonra Ödemiş'e geri döndüm. O dönemde bugünkü odamız Ödemiş Gıda Maddeleri Derneği'ydi. Dernekte 1984 yılının Ekim ayında işe başladım. 1 Mart 1985 yılında ise dernekte kadrolu olarak çalışmaya başladım. Önceleri çok zorlandım, işime çok ısınamadım fakat bir zaman sonra çok iyi başkanlarla, yönetim kuruluyla çalışmaya başlayınca işime aşık oldum. Ben o dönemden beri esnafla hep iç içe çalıştım, esnafa sadece sevgimi gösterdim, ne zaman beni arasalar hiç geri çevirmedim. Gece gündüz hep birlikte iyi şeyler yapmak için mücadele verdim. Kahvehaneler, bakkallar, mandıralar, seyyar satıcılar, kısacası gıda hakkında iş yapan her meslek grubuyla sürekli olarak iletişim halindeyiz.

1 Ocak 1999 yılında yürürlüğe giren basit usul vergilendirmesi devreye girince 1700'e yakın esnafın ilk KDV'lerini verdik. Bunun ardından 2000 yılında kendi binamıza taşındık, şu anda hala orada çalışmaya devam ediyoruz. Odamızın başkanları değişti fakat çalışmalarımız hiç değişmedi, her şeyi esnaf için yaptık. Bakkalların tekel ruhsatlarını biz veriyoruz, bine yakın esnafın basit usul muhasebesi odamızda tutuluyor, imalatçı esnafımızın kapasite raporları dolduruluyor. Odamızda gıda mühendisi yok, kapasite raporlarının hepsini ben dolduruyorum. Esnaf, bu raporları iş takip ve danışmanlık bürolarında doldurtsa çok yüksek tutar ödüyor. Ben bunun da önüne geçebilmek adına bu konuda özel kurslar aldım. Bunun yanında esnafların girişlerini yıllardır KOSGEB aracılığıyla sağlıyoruz. 500'e yakın kişinin KOSGEB girişini yaptık, 300 kişiye yakın üyemize KOSGEB'den kredi sağladık. KOSGEB sistemleri gece açıldığı için odada yalnızca gündüz değil gece de çok çalıştık. KOSGEB'i çıkan üyelerin banka takiplerini de biz yaptık.'

Esnaflara yönelik organizasyonlar gerçekleştirilecek

Çavuş, 'Geçmiş yıllarda yönetim kurulumuzla birlikte Ödemiş Üç Eylül Hastanesi'nden esnaflarımıza yüzde 10 indirim sağladık. OPET ve SHELL'le de anlaşarak üye olan esnaflarımıza ayrıcalık tanıdık. Şu anda ekonomik kriz o kadar fazla ki esnaflarımız Bağ-Kurlarını ödeyemediğinden devlet hastanelerinde bakılamıyor. O yüzden özel hastanelerle esnaf üyelerimiz ve ailelerinin bakım masraflarının indirimli yapılması için İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Birliği anlaşma yaptı. Projeleri biz ürettik, yönetim kurulunun önüne koyarak bunların uygulanmasını sağladık. Fırıncı esnaflarımızı İstanbul'a fuara götürdük, bu yönde çalışmalarımız da devam edecek. Bunlar, benim proje içinde bulunduğum çalışmalar ancak başkan olduğum takdirde gerçekleştireceğim çok yönlü çalışmalarımdan da bahsetmek istiyorum.  

Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı ile beraber esnaf ve sanatkarların KOSGEB veri tabanının taramasının yapılması ve güncel verilerin anlık takibinin yapılmasına önem verilmesini sağlayacağız. Normalde bir esnafın KOSGEB girişi yapıldığında bu giriş, bir yıl içinde güncelliğini kaybediyor. Bir yıl sonra bu esnafı tekrar arayıp bilançoyu, gelir kalemini tekrar güncellemek gerekiyor. KOSGEB desteklerinin veri tabanlarını takip edip esnaflara yönlendirme yapmak lazım. KOSGEB girişi demek, esnafın kredi alması demek değil. Ayrıca onun işleminin takibinin de yapılması gerekiyor. Biz de oda olarak bu takibi yaparak, süreci devamlı güncel tutacağız.

Fuar ve organizasyonlar yapacağız. İmalatçı üyelerimize fuar ve broşür desteğinin sağlanabilmesi için esnafa öncelikle eğitim semineri vereceğiz. Seminerin başında da ben bulunacağım. Bu konuda esnafımız çok bilinçsiz. KOSGEB aracılığıyla imalatçı üyelerimiz, çeşitli fuarlara katılıp fuarda stant, broşür tanıtımlarını gerçekleştirebilir bu süreci de KOSGEB karşılayabilir. Esnafların yurt içi ve yurt dışı fuarlarında bulunması, yine KOSGEB desteğiyle sağlanabilir. Bu anlamda örneğin on tane aynı meslek grubundan esnafı toplayarak yurt dışında fuara göndermeyi hedefliyoruz. Elbette bu esnafların belirli şartlara uygun olması lazım. Şartları taşımaları takdirinde yüzde elli ya da yüzde yüz KOSGEB desteğiyle, örneğin aşçıları Çin'deki bir fuara göndermeyi organize edip yurt dışına göndermeyi hedefliyoruz' dedi.

'Esnaflarımızın ayağına hizmet götüreceğiz'

Başkan olduğu durumda mobil araç uygulamasını hayata geçirerek Ödemiş'e uzak mahalle ve köylerde yaşayan esnaflara da hizmet vereceğini aktaran Hülya Çavuş, 'Odamızın üyeleri çok dağınık. Bıçakçı, Hamamköy, Demirdere, Horzum gibi kente uzak yerlerde de üyelerimiz var. Bu esnaflarımızın muhasebelerini tutuyoruz. Bu kişiler, aylık muhasebe evraklarını getirmek zorunda. Yine aynı kişilerin faturalarının, fişlerinin çıkışlarını yapıyoruz ama yol çok uzun. Bizim 45 kilometre ötede üyemiz var. Bunun için odamıza ait mevcut aramızı mobil hale getirip iki personelimizle bu esnaf kardeşlerimizin ayağına hizmet götüreceğiz. İşlemleri esnafların bulunduğu noktada yürüterek hızı da sağlamak istiyoruz. Burada esnafla bire bir iletişime geçiyorsunuz, esnafların sorunlarını dinliyorsun hem de muhasebesini tutarak ya da tarifesini gerçekleştirerek işlemlerini yerinde hallediyorsun. Bu işlemleri yürütebilmek için araca internet, laptop, fatura, fiş, kısacası bir esnafa lazım olabilecek her şeyi sağlamak lazım. Bunu zaman zaman da gerçekleştiriyoruz. İhtiyar üyelerimiz bana ulaşıyor, 'Ben gelemeyeceğim' diyorlar, atlayıp araca yerinde işlemlerini görüyorum. Fakat bu, kendi insiyatifimle yaptığım bir durum. Biz bunu bir proje, bir gelenek haline getireceğiz' ifadelerini kullandı.

Çavuş, oda bünyesinde çalışan personeller ve esnafların ailelerine eğitim seminerleri düzenlemek istediğini vurgulayarak, 'Örneğin Halk Eğitim'le iş birliği yaparak üye çocuklarına İngilizce kursu açabiliriz. Çıraklık Eğitim'le iş birliği yaparak pasta kursu açabiliriz. Bu seminerleri odamızın eğitim kaleminden karşılayabiliriz. Odamızda her türlü eğitimi verebiliriz. Folklor kursu verebilir, futbol okulu açabiliriz. Aklınıza gelecek her türlü kursu açabilir; üye çocuklarını Anıtkabir'e, Çanakkale'ye, İstanbul'a götürebiliriz. 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı'nda gençlerimizle bir etkinlik düzenleyebiliriz. Yani eğitimle ilgili her şeyi yapabiliriz. Eğitimle ilgili yapılacak çok şey var fakat şu ana kadar ilgili birimimiz hiç çalıştırılmadı. İlgili bakanlık, odalar eğitim versin diye bütçenin yüzde onunu odalara ayırıyor, bu anlamda eğitim birimi kesinlikle kuracağız' şeklinde konuştu.

Çavuş, haksız rekabetin takipçisi olacak

En büyük sorunun kayıt dışı ekonomi olduğunu söyleyen Çavuş, 'Kayıt dışı ekonomi, vergisiz ve kaçak çalışan esnaf demek. Odamızın üzerine en fazla eğilmesi gereken sorun bu çünkü kayıt dışı ekonomi, haksız rekabete yol açıyor. Bu durumu çözmek için belli gruplar kurmak gerek. Özellikle seyyar pazarcılıkla uğraşan esnaflar, kayıt dışı ekonominin çok büyük bir bölümünü oluşturuyor. Bir de müstahsil grubu var. Müstahsil, Ziraat Odası'na 'Kendi malımı satacağım' diye kaydoluyor ama müstahsilin belirtilen ürünler dışında başka ürünler satmaması gerekiyor. Bu satıldığında bizim vergisini ödeyen seyyar satıcımızla haksız rekabet etmiş oluyor. Bunların tespitini de şu şekilde yapacağız: Pazarın yüzde 25'ini belediye, müstahsile ayırmak zorunda. Müstahsilin sınırlarını çizip müstahsil pazarında satılan malları denetlemek zorundasın. Esnafın verdiği işgaliye ile müstahsilin verdiği işgaliye çok farklı. Esnafa satılan pazar yeri parası ile müstahsile satılan sergi yeri parası da çok farklı.  İşte bütün bu kayıt dışı ekonominin, haksız rekabetin takipçisi olacağız. Her şeyini ödeyen vatandaşımızla kaçak satış yapmaya çalışanı bir tutmayacağız. İzmir'de Esnaf Odaları Birliği'nin iş yeri denetim aracı var. Gerekirse o aracı Ödemiş'e getirtip o araçta tutanak tutturacağız çünkü o araçta tutulan tutanaklar belediyeye, kaymakamlığa gönderiliyor' cümlelerini kurdu.

'Esnaflarımızın tüm sorunlarını tespit ettik'

Odada denetim masası kurarak her meslek grubundan ve her sektörden denetim grupları oluşturulacağını kaydeden Çavuş, 'Aktif olarak bu kişileri çalıştıracağız. Odamızın şu anki aday listesinde yönetimde aday olacak arkadaşlarımızı belirlerken meslek gruplarına göre belirledik. Beldelerde de, merkezde de, farklı meslek grubunda da yönetim üyemiz var. Mesela yönetim kurulunda olan seyyar pazarcı kardeşlerimiz, bizim o alandaki gözümüz kulağımız olacak. Her türlü aksiliği bize bildirecekler, biz de işlemlerimizi ona göre yürüteceğiz. Odamızda birimleşme iyi değil, en çok istediğim şeylerden biri de odamızı birimlere ayırarak daha kaliteli bir çalışma ile işlerimizi yürütmek olacak. Ödemiş Pazarı'ndaki esnaflarımızın da tüm havzada pazarcılık yapan esnafımızın da sorunları çok. Biz bu sorunları tespit ettik. Yetki bize verilirse bu sorunlara tek tek dokunup onları çözmeye çabalayacağız. Bunun yanı sıra odamızın hizmet binasında bir yenileme çalışması da gerçekleştireceğiz. Eğitim üzerinde çok durduğumuz için bir toplantı salonu yapacağız. Her şeyin başı eğitim, esnaflarımızı orada eğiteceğiz. Başkan olursam oda 17.30'da kapanmayacak, 21.00'e kadar açık kalacak' dedi.

'Esnafın yanında durmaya devam edeceğim'

Odaya 32 yıldır hizmet veren Çavuş, esnafların bireysel hareket ettiğini ve esnafları gruplaştırmanın önemli olduğuna dikkat çekerek şunları dile getirdi: 'Esnaf, tek başına sorun çözmeye çalışıyor. Örneğin bir bakkal sorun yaşıyor, tek başına hareket ediyor. Eğer grup olabilirlerse, grup halinde hareket edebilirlerse daha güzel şeylerin olacağına inanıyorum. Bakkallarda da çok haksız rekabet var, her yere büyük marketler açılıyor. Dolayısıyla haksız rekabet kaçınılmaz oluyor. Bunun için de bir şeyler yapmak istiyoruz. Bakkallarımıza sahip çıkmak için mevcut günlerde belirlediğimiz bakkallardan vatandaşlarımızın alışveriş etmesini sağlamak istiyoruz. Bunda önemli olan şey, kamuoyu oluşturmak. Esnafın gücünü arkamıza alıp kamuoyunu oluşturmazsak hiçbir şey gerçekleştiremeyiz. Sorunları bireysellikle değil toplumsal hareketlenmeyle çözeceğiz. Odamızın üyelerinin mevcut piyasadaki faiz oranlarını araştırarak bankalarla özel anlaşmalar yapıyoruz. Kredi ve faiz oranlarında yüzde iki, yüzde üç anlaşmalar yaparak kefilsiz ucuz faizli krediler sağlamak istiyoruz. Bunun yanında odanın organlarıyla başarıyı yakalamak adına tüm kurum ve kuruluşlarla sıcak ilişkiler içinde olmanın gerekliliğine inanıyoruz. Kaymakamlık, Emniyet Müdürlüğü, Tarım Müdürlüğü, Zabıta, Belediye Başkanlığı ve saymadığım tüm kurum ve kuruluşlarla iletişim kuracağız. Danışmanlık ve Araştırma Geliştirme Hizmetleri'yle esnafımızın sigorta, Bağ-Kur, emeklilik işlemlerini yürütebilmek ve onları yönlendirebilmek anlamında bu hizmeti de sunacağız. Esnafımızın bire bir muhatap olabileceği kişiler olacak. Odamızın yaptığı bütün toplantılar, tanıtımlar ve faaliyetleri altışar aylık dergiler çıkartarak esnafa duyuracağız. 32 yıl boyunca bu odaya hizmet veren bir personel olarak Yönetim Kurulu'na yaptırabildiklerim de oldu yaptıramadıklarım da. Başkan olduğum takdirde 32 yılın vermiş olduğu tecrübeyle neler yapacağımı biliyorum. Esnafın her zaman yanında durdum, başkan olduğumda da yanında olmaya, onlarla birlikte mücadele etmeye devam edeceğim.' 

Ece Köseoğlu