Beyaz Zambaklar Ülkesi Finlandiya – 1

Kitaplığımın ilklerindedir 'Beyaz Zambaklar Ülkesinde.'(*) Ortaokul yıllarım. Kitap pahalı. Harçlık da az. Biriktirirdim. Ancak ikinci el kitaplara yeterdi. Hafta sonunda alabilirdim. Eski kitap sergisinden.

Size bu kitabı iki yazıda tanıtacağım.

Önce kısa bir tarihçe. Grigory Petrov, Rus bir yazar. Yoksul bir ailenin çocuğu. Sarayda eğitmenlik yapmış. Ama gönlü yoksullara, işçilere ve köylülere yakın.

İlk 1925'te yayımlanıyor. Atatürk, kitabı okuyor. Finlandiya'nın destansı başarısına hayran kalıyor. Bulgarca'dan Türkçe'ye 1928'de çevirttiriyor. Ali Haydar Taner, çevirmeni.

Genç Cumhuriyet okullarında rehber kitap olarak okutuluyor. Özellikle askeri okulların müfredatına konuyor. Neden mi? Çünkü Türk askeri, Türkiye'deki yaşamı yenileyebilmek için bu kitabı mutlaka okumalıydı.

Kitap ilgiyle karşılanıyor. Yalnızca İstanbul ve Ankara'da değil. Yurdun her yerinde. İlk basımı birkaç ayda tükeniyor. İlk basımı eski harflerde. Yenisi yeni alfabeyle basılıyor. 1930 yılında. Devlet Basımevi'nde. 1940'ta üçüncü, 1942'de dördüncü ve 1944'te beşinci baskısı yayımlanıyor. İki yıl sonra da altıncı baskısı çıkıyor.

Finlandiya, bir Beyaz Zambaklar Ülkesi. Ama önceleri çok yoksul. Elverişsiz doğa koşulları içinde. 'Finler, kendilerine Suom, çok sevdikleri ülkelerine de Fin dilinde 'Bataklıklar Ülkesi' anlamına gelen Suomi' diyorlar.(**) Araziler verimsiz. Bataklık.

Nasıl kalkınacak? Geri kalmışlığı nasıl yenecek?

Johan Wilhelm Snelman önderlik ediyor. Bir avuç aydınla birlikte. Finlandiya halkının önüne düşüyorlar. Özverili ve planlı bir çalışma başlatılıyor. Halkın sırtındaki yoksulluk gömleği yırtılıyor. Ve sonunda bugünkü Finlandiya yaratılıyor. 'Yeşil cennete' dönüşmüş bir ülke doğuyor.

'Bu kitap, ne bir romandır, ne de bir tarihtir. Avrupa'nın kuzey köşesinde on binlerce gölün arasına sıkışmış bulunan, yazları az, kışları çok ve toprakları ekseriya granit taşları ile kaplı olan Finlandiya'dan ve bu memleketin üç milyonluk Fin halkı tarafından gösterilen planlı ve sürekli çalışmalara neticesinde Avrupa'nın bir bayındırlık yeri haline nasıl getirildiğini ve bu memleket halkının çalışmalarının diğer memleketler için nasıl bir örnek olabileceğini anlatmaktadır.'(***)

Gelecek haftayı beklemeden kitabı alın derim. Okuyun. Birlikte inceleyelim. Olmaz mı?

_______________________

* Beyaz Zambaklar Ülkesinde, Grigory Petrov, Çeviren : Ahmet Deniz, Alter Yay. 1. Baskı 1000 Adet, Ekim-2008, Ankara, 112 sayfa.

** a.g.k., s.14.

*** YURT Bağımsız Halk Gazetesi Haftalık Kültür Sanat Eki, Yıl: 1, Sayı : 24, 23 Şubat 2013, Ege Görgün, Çöpçüler Kralı, s.11